علت بی‌اختیاری ادراری در بیماران مبتلا به پارکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون (IPD) اختلالی عصبی است که سلول‌های تولیدکننده دوپامین در ماده سیاه مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دوپامین نقش مهمی در تنظیم حرکت بدن دارد و کاهش تولید آن منجر به اختلالات حرکتی در قسمت‌های مختلف بدن می‌شود. بیماری پارکینسون معمولا در سنین بالای 60 سال مشاهده می‌شود و با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به آن افزایش می‌یابد. اگر چه علت اصلی پارکینسون دقیقا مشخص نیست اما تصور می‌شود که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این بیماری دخالت دارند. این بیماری می‌تواند عوارض مختلفی مانند لرزش اعضای بدن و کندی حرکات را برای فرد مبتلا ایجاد کند. همچنین بی‌اختیاری ادرار از جمله چالش‌هایی است که معمولا در مراحل پیشرفته پارکینسون رخ می‌دهد.

مشکلات مثانه و بی‌اختیاری ادرار در بیماری پارکینسون

ارتباط بین پارکینسون و بی‌اختیاری ادرار به ارتباط بین مغز و مثانه باز می‌گردد. عضلات مثانه همانند دیگر اعضای بدن ما توسط مغز کنترل می‌شوند. در شرایط طبیعی، زمانی که ۱ تا ۲ فنجان ادرار در مثانه ما جمع شود، مثانه شروع به انجام انقباضات کوچکی می‌کند و به مغز هشدارِ پر شدن می‌دهد. مغز در بدن فرد سالم می‌تواند انقباضات را تا زمان قرار گرفتن فرد در شرایط مناسبی برای دفع ادرار سرکوب کند و پس از تصمیم ارادی فرد به دفع ادرار، فرمان و اجازه آن را به مثانه منتقل کند.

در بیماران مبتلا به پارکینسون، مغز کنترل موثری بر مثانه ندارد. پیام‌های مغزی به هنگام دستور دادن به مثانه به‌درستی منتقل نمی‌شود. این اختلال در پیام‌رسانی بین مغز و مثانه می‌تواند منجر به مشکلاتی همچون خروج غیر ارادی ادرار از مثانه شود. همچنین کاهش کنترل مغز روی عضلات مثانه می‌تواند باعث شود فرد مبتلا به بیماری پارکینسون حتی زمانی که فقط مقدار کمی ادرار در مثانه‌اش وجود دارد، احساس نیاز به دفع ادرار پیدا کند. شایع‌ترین مشکلات مثانه در بیماری پارکینسون عبارتند از:

• • میل مکرر به دفع ادرار
  • نشتی یا بی‌اختیاری ادرار
  • مشکلاتی در دفع ادرار مانند جریان ادرار ضعیف
  • احساس پر بودن مثانه به طور مداوم

علاوه بر این، داروهای خاصی که برای کنترل پارکینسون تجویز می‌شود نیز می‌تواند باعث بروز بی‌اختیاری ادرار یا تشدید نشانه‌های آن شود. به عنوان مثال، مسکنی مانند کدئین که برای لرزش اعضای بدن تجویز می‌شود، می‌تواند در کاهش کنترل مثانه و بروز یبوست تاثیرگذار باشد.

اگر خودمان به پارکینسون مبتلا هستیم یا از بین اطرافیان‌مان فردی مبتلا به این بیماری را می‌شناسیم، حتما می‌دانیم که ابتلا به پارکینسون، انجام فعالیت‌های روزانه‌ای مثل راه رفتن که نیازمند حرکت اعضای بدن است را به تدریج مشکل خواهد کرد. مشکلات فیزیکی برای تحرک و کندی حرکت که به واسطه ابتلا به پارکینسون ایجاد می‌شود، مانع رسیدن به موقع فرد به سرویس بهداشتی خواهد شد. خوب است بدانیم این نوع از بی‌اختیاری ادرار که مانع از حرکت فرد به سرعت کافی برای رسیدن به موقع به سرویس بهداشتی می‌شود را بی‌اختیاری ادراری عملکردی می‌نامند.

مدیریت بی‌اختیاری ادرار ناشی از پارکینسون

طبیعتا هیچ یک از ما پارکینسون را انتخاب نکرده‌ایم اما باید به خاطر بیاوریم که با وجود این بیماری نیز همچنان می‌توانیم یک زندگی شاد و سرزنده داشته باشیم. پس اگر از بی‌اختیاری ادرار ناشی از پارکینسون رنج می‌بریم، نباید فرصت تجربه‌ یک زندگی با نشاط را از خود نگیریم بلکه باید برای مدیریت آن تلاش کنیم.

به طور کلی درمان بی‌اختیاری ادرار ناشی از پارکینسون به سه دسته رفتاری، دارویی و تحریک عصبی (جراحی) تقسیم می‌شود:

1. درمان رفتاری

اصلاح سبک زندگی و عادت‌های بد اولین و کم‌خطرترین روشی است که می‌توانید برای درمان بی‌اختیاری ادرار انجام دهید. این موارد عبارتند از:

• به موقع ادرار کردن و افزایش فواصل رفتن به دستشویی
• تمرینات تقویتی عضلات کف لگن مانند کگل
• رعایت رژیم غذایی مناسب 
• نوشیدن کافی آب
• استفاده از لباس زیر بهداشتی بزرگسال

2. درمان دارویی

حالا که به پزشک مراجعه کردید و آزمایش‌های لازم برای تشخیص بی‌اختیاری ادرار را انجام دادید، زمان آن رسیده که تحت نظر پزشک داروها را مصرف کنید. این داروها ممکن است عوارضی نیز برای شما به همراه داشته باشند که بهتر است با آن‌ها آشنا باشید تا در صورت مشاهده هر گونه علائم نگران‌کننده، آن را با پزشک در میان بگذارید.

3. جراحی

معمولا بیشتر بیماران پارکینسونی مبتلا به بی‌اختیاری ادرار با دو روش اول بهبود می‌یابند و می‌توانند آن را کنترل کنند. اما در مواردی که این اتفاق نمی‌افتد، جراحی انجام خواهد شد. در این روش، با استفاده از یک دستگاه مخصوص، عصب‌های کنترل‌کننده مثانه در پایه ستون فقرات تحریک می‌شوند و می‌توانند عملکرد ادرار را بهبود دهند. 

پوشینه شورتی ایزی‌لایف  (لباس زیر بهداشتی بزرگسال) با خصوصیات منحصربه‌فرد خود می‌تواند نقش پررنگی در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پارکینسون ایفا کند. ایزی لایف شورتی همچون لباس زیر پوشیده و به راحتی با پاره کردن دوخت‌های کناری از بدن خارج می‌شود. تعویض آسان این محصول، برای افراد مبتلا به اختلالات نورولوژیکال (عصبی) مانند پارکینسون بسیار مفید خواهد بود. همچنین تحرک راحت و جذب بالا از دیگر مزایای استفاده از پوشینه‌های شورتی ایزی لایف است که به فرد مبتلا به پارکینسون کمک می‌کند تا با اطمینان خاطر و اعتماد به نفس بیشتری در اجتماع حاضر شود.

سخن پایانی

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده سیستم عصبی است که بر حرکت ما تأثیر می‌گذارد. این بیماری می‌تواند عوارض متفاوتی داشته باشد که تجربه بی‌اختیاری ادرار یکی از آن‌ها است. معمولاً در مراحل پیشرفته پارکینسون، انتقال پیام بین مغز و مثانه دچار مشکل شده و در عملکرد مثانه اختلالاتی رخ می‌دهد. به این ترتیب فرد مبتلا به پارکینسون ممکن است نشانه‌هایی همچون نشتی ادرار را تجربه کند. برای مطالعه بیشتر در مورد تاثیر بیماری‌های عصبی بر عملکرد مثانه، بلاگ ام اس و بی‌اختیاری ادرار را در وبسایت ایزی‌لایف مشاهده کنید.