آیا بیماران مبتلا به ام‌ اس دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شوند؟

مالتیپل اسکلروزیس یا MS (Multiple Sclerosis) بیماری مزمنی است که منجر به اثر تخریبی بر مغز، نخاع و اعصاب چشم می‌شود. ام اس زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به پوشش چربی مانندی به نام ” میلین ” حمله می‌کند. میلین‌ها اطراف اعصاب را فراگرفته‌اند و از آن‌ها محافظت می‌کنند. بدون این پوشش‌ها، اعصاب دچار آسیب و اختلال عملکردی می‌شوند. اختلال در عملکرد مثانه در بیماران مبتلا به MS بسیار شایع است به طوریکه ۷۸ تا ۹۰ درصد از آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. خوشبختانه، پیشرفت در شیوه‌های مدیریت مشکلات مثانه مثل استفاده از پوشک بزرگسالان، استفاده منظم از سرویس بهداشتی و انجام تمرینات ورزشی کگل برای تقویت عضلات کف لگن این امکان را به افراد مبتلا به MS می‌دهد تا فعالیت‌های روزمره خود را با اطمینان بیشتری انجام دهند و ضمن کسب اعتماد به نفس بیشتر، زندگی باکیفیت‌تری را نیز تجربه کنند.

انواع اختلال عملکرد مثانه در بیماران مبتلا به MS

از بین رفتن میلین و آسیب‌های عصبی به مغز و نخاع در فرد مبتلا به MS، باعث ایجاد اختلال در انتقال پیام‌های عصبی بین مغز و سیستم ادراری شده و روند طبیعی دفع ادرار را مختل می‌کند.

اختلال در نگه‌داشتن ادرار

قهرمان مبتلا به MS، به دلیل بیش‌فعال بودن بخشی از عضلات اطراف مثانه نمی‌تواند ادرار خود را کنترل کند یا نگه دارد. در این حالت با جمع شدن میزان کمی ادرار در مثانه، عضلات این ناحیه منقبض شده و با وجود اینکه در مثانه کمتر از ظرفیت طبیعی ادرار وجود دارد، بدن مدام سیگنال دفع ادرار می‌دهد. با از بین رفتن میلین در بیماران مبتلا به ام اس، نخاع نمی‌تواند پیام‌های مثانه را به مغز برساند، در نتیجه قهرمان مبتلا به ام اس دچار موارد زیر می‌شود:

• نیاز فوری و ناگهانی برای دفع ادرار و عدم توانایی در به تاخیر انداختن آن
• نیاز مکرر به دفع ادرار
• شب ادراری
• بی اختیاری ادرار و عدم توانایی در کنترل ادرار

اختلال در تخلیه مثانه

میلین در اطراف نخاع، انتقال‌دهنده‌ی‌ پیام تخلیه ادرار است و آسیب به میلین در این ناحیه منجر به اختلال در تخلیه مثانه می‌شود. در چنین شرایطی با وجود آنکه مثانه پر از ادرار است، نخاع قادر نیست پیامی به مغز منتقل کند و در نتیجه مثانه بزرگ و شل می‌شود. بزرگ شدن مثانه می‌تواند با نیاز فوری به دستشویی، نشت ادرار،‌ عدم توانایی در شروع ادرار و بی‌اختیاری ادرار همراه شود.

اختلال عملکرد ترکیبی

اختلال در ذخیره و تخلیه‌ ادرار، نتیجه‌ی عدم هماهنگی در سیستم ادراری است. در این حالت عضلات به جای هماهنگی با یکدیگر، همراه با هم منقبض می‌شوند و ادرار را در مثانه به دام می‌اندازند و در نهایت موجب بی‌اختیاری ادراردر فرد می‌شوند.

عفونت ادراری

علاوه بر اختلالات عملکردی مثانه، افراد مبتلا به ام اس در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری نیز قرار دارند. اگرچه عفونت‌های ادراری ممکن است برای هر کسی پیش بیاید اما این موضوع در افرادی که قادر به تخلیه کامل مثانه خود نیستند، بیشتر به چشم می‌خورد. زمانی که ادرار برای مدتی طولانی در مثانه باقی بماند باعث تولید باکتری و در نهایت منجر به عفونت می‌شود. همچنین ذخیره ادرار باعث می‌شود تا رسوبات مواد معدنی ته‌نشین‌ شده و سنگ‌هایی ایجاد کند که عفونت و تحریک بافت‌های مثانه را به دنبال دارد. علائم عفونت ادراری شامل موارد زیر است:

• فوریت و تکرر ادرار
• احساس سوزش در هنگام دفع
• درد در ناحیه شکم یا کمر
• تب
• ادرار تیره رنگ و بدبو

همانند سایر عوارض MS ، انواع مشکلات مثانه از فردی به فرد دیگر متفاوت است و می‌تواند با گذشت زمان تغییر کند. همه این علائم معمولاً نشان‌دهنده وجود مشکل در عملکرد ماهیچه‌هایی است که ادرار را کنترل می‌کنند. بنابراین مراجعه به به یک متخصص اورولوژی (متخصص سیستم ادرار) و ارزیابی دستگاه‌های ادراری به شناسایی علت مشکل در عزیزان ما که نشانه‌های بی‌اختیاری ادرار دارند، کمک بزرگی می‌کند.

سخن پایانی

MS هم مانند بیماری‌های دیگر با شدت و عوارض متفاوتی در زندگی افراد جا خوش می‌کند. یکی از عوارض شایع در بیماران مبتلا به ام اس، بی‌اختیاری ادرار و مشکلات مثانه است. ما ابرقهرمان‌ها با بالا بردن آگاهی‌مان در این زمینه می‌توانیم کمک بزرگی برای خانواده و آشنایان‌مان باشیم. برای شناخت بهتر روش‌های کنترل بی‌اختیاری ادرار در افراد مبتلا مقاله تکنیک‌های رفتاری برای جلوگیری از پیشروی بی‌اختیاری ادرار را در وب‌سایت ایزی لایف مطالعه کنیم.