دلایل ابتلا به یبوست در افراد سالمند چیست؟

یبوست یکی از مشکلات شایعی است که در همه سنین دیده می‌شود، اما ممکن است افراد سالمند بیشتر از جوانان با آن درگیر باشند. یبوست می‌تواند باعث شود قهرمان زندگی ما حرکات روده‌ای کمتر از حد معمولی را تجربه کند و در هنگام دفع مدفوع دچار مشکل باشد. کاهش حرکات روده‌ای در طول روز برای برخی افراد موجب نگرانی بیش از حد می‌شود. با این حال، تعداد دفع در افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد ممکن است در طول روز دوبار عمل دفع انجام دهند و برخی سه بار در هفته.

سوالاتی برای پرسش

پزشکان توصیه می‌کنند برای آگاهی از ابتلای فرد سالمند به یبوست این سؤال‌ها را از او بپرسیم:

• آیا در هفته معمولا کمتر از سه بار عمل دفع را انجام می‌دهد؟
• آیا عمل دفع برای او به سختی انجام می‌شود؟
• آیا مدفوع او سفت بوده و عمل دفع همراه با درد است؟
• آیا احساس می‌کند هربار بعد از عمل دفع چیزی در روده‌اش باقی مانده و کامل تخلیه نشده است؟

اگر پاسخ یک یا دو پرسش بالا مثبت بود احتمال می‌رود که قهرمان ما دچار مشکل یبوست باشد.

دلایل ابتلا به یبوست در سالمندان

با آنکه پزشکان هنوز دلیل مشخصی برای ابتلا به یبوست چه در سالمندان و چه در افراد جوان پیدا نکرده‌اند، این مشکل می‌تواند مربوط به عواملی مثل رژیم غذایی ناسالم، عدم تحرک یا استفاده طولانی و خودسرانه از قرص‌های ملین باشد.

رژیم غذایی

مصرف بیش از حد محصولات پرچرب، لبنیات و تخم مرغ و عدم مصرف منظم مواد غذایی با فیبر بالا مانند میوه، سبزیجات و دانه‌ها (غلات) می‌تواند قهرمان زندگی ما را دچار یبوست کند. همچنین مصرف شکر و شیرینی‌جات نیز می‌تواند منجر به یبوست شود. فرد سالمندی که به تنهایی زندگی می‌کند ممکن است تمایلی به آشپزی نداشته باشد و از غذاهای حاضری استفاده کند. این نوع غذاها به دلیل کم بودن میزان فیبر زمینه‌ساز ابتلا به یبوست هستند. همچنین ممکن است به دلیل مشکلات دهان و دندان از غذاهای نرم و فرآوری شده استفاده کند که این مواد غذایی نیز فیبر بسیار کمی دارند و در نتیجه منجر به یبوست می‌شوند. برنامه‌ی غذایی نامنظم و ناسالم باعث می‌شود قهرمان ما کمتر احساس تشنگی کند. نوشیدن آب و مایعات نقش مهمی در کاهش ابتلا به یبوست دارند.

استفاده بیش از حد از تنقیه و ملین

بسیاری از سالمندان از ملین به عنوان درمانی برای یبوست استفاده می‌کنند. استفاده دائم و خودسرانه از ملین منجر به تنبلی روده می‌شود و باعث اختلال در کار بدن و ایجاد وابستگی می‌شود. زیاده‌روی در مصرف قرص‌های ملین حتی ممکن است منجر به اسهال شود.

بی‌تحرکی

عدم تحرک یا بی‌تحرکی به دلیل بیماری یا جراحی می‌تواند قهرمان زندگی ما را دچار یبوست کند. هرچند پزشکان می‌توانند برای درمان یبوست مزمن دارو تجویز کنند اما داشتن تحرک بیشتر در صورت امکان بهتر از هر نوع دارودرمانی است.

نگه داشتن مدفوع

ممکن است قهرمان ما ترجیح دهد از سرویس بهداشتی در خارج از منزل استفاده نکند. نگه داشتن مدفوع به مدت طولانی می‌تواند موجب تنبلی روده و یبوست می شود.

مصرف برخی داروها

یبوست می‌تواند ناشی از مصرف برخی داروها مثل قرص‌های ضد افسردگی، کلسیم، مسکن‌های خاص، قرص‌های فشار خون و مکمل‌ها باشد. همچنین داروهای مصرفی در بیماری‌های پارکینسون و فشار خون بالا نیز می‌تواند از دلایل ابتلا به یبوست در قهرمان زندگی ما باشد.

راه‌های درمان

اگر فکر می‌کنید قهرمان زندگی شما دچار بیماری یبوست است، پیش از وقوع احتمالی مشکل جدی، حتما با پزشک مشورت کنید و اگر بر اساس نتایج آزمایشات مشکل حادی تشخیص داده نشد با مشورت پزشک روش‌های زیر را امتحان کنید:

• مصرف مواد غذایی با فیبر بالا مانند میوه‌ها، سبزیجات خام، حبوبات و غلات و استفاده از نان سبوس‌دار به جای نان سفید
• قرار دادن مواد غذایی سبوس‌دار، میوه‌ها، حبوبات و سبزیجات خام یا پخته در رژیم غذایی قهرمانمان. ممکن است در ابتدا فرد دچار نفخ روده و گاز معده شود، اما به تدریج با تغییر رژیم غذایی عادت خواهد کرد.
• مصرف کافی آب و مایعات. بدون مصرف مایعات یبوست ممکن است بدتر شود. همچنین ممکن است افراد مبتلا به بی‌اختیاری ادرار، برای کنترل ادرار، مایعات کمتری مصرف کنند که این موضوع می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی همچون یبوست و آسیب به ارگان‌های دیگر بدن شود.
• انجام فعالیت بدنی حتی به میزان محدود. این مساله نه تنها برای پیشگیری از یبوست بلکه برای سلامتی بدن امری مهم و حیاتی است. بعنوان مثال قهرمان زندگی ما برای حفظ تحرک بدنی می تواند به پیاده‌روی برود یا کارهای فیزیکی سبکی را که نیاز به حرکت و تحرک دارند انجام دهد.

سخن پایانی

اگر هیچ‌کدام از روش‌های پیشنهادی در درمان یبوست کارساز نبود، برای دارو درمانی و دریافت قرص‌های ملین به پزشک مراجعه کنید. برای مراقبت از قهرمان زندگیتان از عادت غذایی مناسب غافل نشوید.